کشتار حیات وحش همچنان ادامه دارد...
با یاد و به یاد او که کانون نویسندگان خارج و داخل
در مورد مرگش سکوت کردند!
« ایرج پزشکزاد »
"...در دهه سی خورشیدی، و در پی خفقان و سانسور شدید پس از کوتای
۲۸
مرداد
۳۲،
طنز سیاسی در مطبوعات ایران به چنان وضعیتی افتاده بود که کمتر کسی گمان می‌کرد
کمر راست کند. اما از اسفند
۳۶،
با انتشار دوباره (دوره سوم) توفیق که به‌سرعت طنزنویسان و کاریکاتوریست‌های
پرسابقه و جوان را گرد هم آورد ورق برگشت. در میان نام‌آوران، استعداد‌های جوان
و ستارگان بعدی (صلاحی، احترامی، صابری، خرسندی، شاپور، محجوبی...) جای یک نام
خالی بود: ایرج پزشکزاد که ستون طنزآمیز آسمون ریسمون را با نام قلمی «الف پ
آشنا» در مجله فردوس
ی
می‌نوشت و می‌توان او را مهم‌ترین طنزنویس مطبوعاتی دهه
۳۰
ایران دانست. «آسمون ریسمون» از هر جهت با آنچه منتشر می‌شد متفاوت بود چون
نویسنده‌ای داشت بسیار باسواد و مسلط به چند زبان، که در ژانرها و موضوعات
مختلفی یادداشت‌هایی بسیار خوشمزه را منتشر می‌کرد؛ و از نقد ادبی درباره تصحیح
جدید دیوان حافظ تا نوشتن نمایش‌نامه‌ای اروتیک درباره همکاران مطبوعاتی
همه‌چیز را می‌توانست به طنزی شیرین بنویسد. او به پیروی از علی‌اکبر دهخدا
شخصیت‌های متعدد خیالی را وارد ستون طنز مطبوعاتی کرد، و با دقت در عناصر
داستانی و ادبی، ارزش ادبی ستون طنز مطبوعاتی را ارتقا داد. روش او، که درواقع
ادامه راه دهخدا بود را بعدا شماری از بهترین طنزنویسان و ستون‌های طنز
مطبوعاتی ایران به‌ویژه عمران صلاحی (در حالا حکایت ماست)، کیومرث صابری (در دو
کلمه حرف حساب) و علی میرفتاح (در قلندران پیژامه‌پوش) پی گرفتند..."
ادامه
پادشاهان آنلاین
شرکتهای بزرگ فناوری در جهان، از جمله گوگل، اپل، فیسبوک، آمازون و مایکروسافت دیگر تنها شرکتهایی بزرگ با سرمایه هنگفت نیستند؛ آنها اکنون قدرتی در حد و اندازه دولتهای جهان دارند. این غولهای فناوری قصد دارند آینده جهان را بسازند. آنها در حال ساخت ماشینهای خودران و هواپیماهای بدون سرنشین هستند. روزی گمان میکردیم این دولتها هستند که زیرساختها را ایجاد می‌کنند، اما واقعیت این است که «غولهای فناوری جهان» اکنون در حال ایجاد زیرساختهای آینده ما هستند. امروزه، همین غولهای فناوری، زیربنای دنیای فناوری را شکل می‌دهند و زندگی حرفه‌ای، مصرف شخصی و جریان اطلاعات و ارتباطات ما را استعمار کرده‌اند. به‌طور خاص، وسعت و عمق قدرت «پلتفرم‌ها» در جهان، ما را به بازنگری در منطق سرمایه‌داری دعوت می‌کند. این غولهای فناوری علاوه بر انباشت سرمایه، از قدرت چشمگیری در اقتصاد و جامعه برخوردارند و همین ویژگی، آنها را در مقابل حکومت‌های جهانی قرار می‌دهد. در این‌باره، با دکتر عباس قنبری باغستان، عضو هیأت علمی گروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران و عضو کارگروه بین‌المللی و دیپلماسی سایبری پژوهشگاه فضای مجازی، درباره پلتفرم‌ها، زمینه ظهور آنها و ارتباط آنها با حاکمیت ملی کشورها به گفت‌وگو نشستیم. او درباره این موضوع، به نکات بدیعی اشاره می‌کند که در ادامه می‌خوانید:...ادامه
وامداری رمان‌های علمی - تخیلی به «ما»
ادبیات...ادامه
به مناسبت سالروز درگذشت دکارت...
الجزایر: گفت وگو با ایس: یک زن آنارکافمینیست
ترجمه : نادر تیف – شهریور ۱۴۰۰
"...من به عنوان فعال فمینیست مطالبات شهروندی خود را درون جنبش مردمی مطرح می‌کنم. مطالبات صرفاً فمینیست هستند، چرا که به نظرم مسائل زنان اضطراری‌اند و هیچ بخشی از جامعه نمی‌تواند واقعاً آزاد باشد بی آن که زنان آزاد باشند. من علیه هر گونه سلطه‌ی جنسیت‌گرا، از جمله مردسالاری، مبارزه می‌کنم که همه جا در جامعه ما وجود دارد و خود را به همه عرصه‌های زندگی تحمیل می‌کند. در باره حلقه فمینیست باید بگویم که هر چند عضو یک انجمن فمینیست هستم، اما وقتی در الحراک فعالیت می‌کنم نامی از آن نمی‌برم و مستقلاً حضور دارم. امروز می‌توانم در کنار سوسیالیست‌ها باشم، فردا کنار کمونیست‌ها بی آن که مرا تبدیل به سوسیالیست و کمونیست بکند، زیرا یک شهروند کاملاً مستقل هستم که در کنار اقلیت‌های مختلف قرار می‌‌گیرم..." ادامه
جایگاه زیبایی در عالم هنر در گفت و گو با مسعود حسینی
زیبایی وعده شادکامی است
گفتگو: دکتر زهره حسین زادگان
فلسفه از رهگذار تفکر به زیبایی، هنر و اخلاق می کوشد معنای زندگی سعادتمند را
دریابد و نوری بر حیات شادکام بتاباند. مسعود حسینی، دانش آموخته و پژوهشگر فلسفه
از مترجمان پرکاری است که تاکنون آثار فراوانی را از حوزه فلسفه قاره ای به ویژه
سنت ایده آلیسم آلمانی به فارسی ترجمه کرده است، نوشته های فیلسوفانی چون کانت،
شیلر، فیشته، شلینگ و هگل و آثاری درباره نیچه، شلایرماخر و هایدگر. از او به تازگی
کتاب جایگاه
«زیبایی در عالم هنر: وعده شادکامی و بس» نوشته الکساندر نهاماس به فارسی ترجمه شده
که نشر ققنوس آن را منتشر کرده است. نهاماس متولد
۱۹۴۶،
فیلسوف امریکایی یونانی است که در زمینه فلسفه زیبایی شناسی یونانی و اندیشه های
متفکران اروپایی مثل نیچه، فوکو و نظریه ادبیات پژوهش می کند. حسینی پیش تر نیز از
نهاماس کتاب نیچه: زندگی به منزله ادبیات را ترجمه کرده است. با او به مناسبت
انتشار این کتاب گفت وگویی صورت دادیم که از نظر می گذرد...ادامه
انقلاب مه ۱۹۶۸ فرانسه به روایت محافظه کاران
دانیل جی . ماهونی
برگردان: میثم بادامچی
"... هرچند آرون از جهاتی منتقد شارل دوگل بود اما وقتی رخدادهای شبه‌انقلابی و گسترده‌ی مه ۱۹۶۸ در فرانسه رقم خورد، به یکی از صریح‌ترین منتقدان آن رویدادها بدل شد. آرون را که در آن زمان ۶۳ ساله بود، باید میهن‌دوستی فرانسوی دانست که حمله‌ی گله‌ای و گسترده به نهادهای جامعه‌ی آزاد فرانسه و زیر سؤال بردن اقتدار مشروع دولت، کارخانه‌ها، و به‌ویژه دانشگاه لیبرال [از سوی دانشجویان و کارگران] را برنمی‌تابید. در نظر او، حملات به قدرت سیاسی و اجتماعی مشروع ممکن بود که دستاوردهای جمهوری پنجم را نابود کند و فرانسه را در جهان ضعیف و متفرق جلوه دهد. رخدادهای بهار آن سال آرون را چنان محزون می‌کرد که برای نسل جوان اروپا که تجربه‌ی مستقیمی از فجایع قرن بیستم [جنگ‌های اول و دوم جهانی] نداشت قابل فهم نبود..." ادامه
مقدمه اِی تاريخي بر آنارشيسم
جرج وودكاك
ترجمه : مهدی پناهجو
"... از لحاظ درك
وجه نظر آنارشيستي ، مفهوم جامعه بي حكومت داراي اهميت اساسي ميباشد! آنارشيست
حقيقي ، هنگامي كه حكومت را رد ميكند، ايده و واقعيت جامعه را نفي نمي كند! برعكس ،
وقتي كوشش ميكند تا حكومت را ازبين ببرد ، اعنقاد او نسبت به نياز بوجود جامعه
بعنوان يك كليت زنده شدت پيدا ميكند!از نظر فرد آنارشيست ، ساختار هرمي شكلي كه
توسط حكومت اعمال ميشود و در آن قدرت از بالا به پائين جريان دارد ، تنها در صورتي
قابل جايگزيني است كه جامعه به صورت نسخ تنگ در هم بافته اي از روابط داوطلبانه در
آيد! يك جامعه داراي
حكومت و يك جامعه آنارشيستي ، همانا تفاوت بين ساختار و
ارگانيسم است ! يكي از اين جوامع ، ساخته ميشود و ديگري مطابق قوانين طبيعي ، فرا
ميرويد! از لحاظ شكل شناسي ميتوان هرم حكومت را با كره جامعه مقايسه نمود كه تعادل
فشار ، مايه پيوستگي و بقاي آن است ! آنارشيست ها بسيار دلمشغول مسئله تعادل بوده و
در فلسفه آنان ، دو نوع تعادل نقش بسيار مهمي ايفا ميكند. يكي تعادل بين ويراني و
سازندگي كه به تاكتيك هاي آنان تسلط دارد و ديگري تعادل بين اختيار و نظم كه عنصر
مسلط نظر آنان نسبت به جامعه ايدآل بشمار ميرود. اما از نظر آنارشيست ها ، نظم چيزي
نيست كه از بالا اعمال ميشود بلكه نظمي است طبيعي كه در خود ـ انظباطي و همكاري
داوطلبانه تجلي مي يابد..."
ادامه
آشفتگی های جاری و ثمره آن
فرشيد ياسائی
"...بعد از چهار دهه تاريخساز که همزمان با ما کشورهای ديگر ازهرنظر به خودکفائی رسيدند. ما خجولانه حتی در مورد دين ايدئولوژيک اذعان ميداريم : "...امروز متاسفانه نتوانستيم آموزش لازم را به نسل جوان بدهيم براى همين جوانان در جلسات دينى و هيات‌ها اشباع نمي شوند و اگر ما اين فضاها را از نظر سياسی و ديدگاه‌های اقتصادی تامين كنيم، جوانان با فضاى دينى موجود اغنا مي‌شوند و به آن تمايل پيدا مي‌كنند..." . اينها نشان ميدهد عليرغم هوچی گری شبانه روزی و صرف هزينه ميلياردی تبليغات اسلامی - که بجای آن ميتوانستيم و می توانيم مشکلات عمده ای را در جامعه حل کنيم - با شکست روبرو شده و رهبران دينی - سياسی بدون توجه به اين شکست ها خود را دلخوش و سرگرم تحريکات بين المللی و سرکوب داخلی مشغول و بدان افتخار می کنند و از آسيب شناسی اجتماعی فرار کرده و بی توجه به مولفه هايی که ميتوانند فرهنگ سياسی را شکل دهند ، جامعه را بر سردوراهی نگهداشته اند..." ادامه
" علیه دولت و سرمایه "
"...
گریبر شخصیتی محوری در جنبش تسخیر وال‌استریت در سال 2011 بود، هرچند نپذیرفت شعار
«ما 99 درصد هستیم» ابداع او بوده است، شعاری که به‌خاطر آن بارها تحسین شد. او
نوشت: «من اول پیشنهاد دادم که خودمان را 99 درصد بنامیم. سپس دو نفر از جنبش
خشمگینان اسپانیا و یک آنارشیست یونانی کلمه «ما» را اضافه کردند و بعدتر یکی از
فعالان قدیمی ضد
جنگ (عضو گروه مستقل «غذا و نه بمب») یک «هستیم» به آن اضافه کرد. آن وقت می‌گویند
با کار جمعی نمی‌توان چیزی ارزشمند ایجاد کرد! من نام‌های آنها را ذکر کردم، اما با
توجه به اینکه اطلاعات پلیس دنبال سازمان‌دهندگان اولیه جنبش تسخیر وال‌استریت بود،
شاید بهتر بود این کار را نمی‌کردم»..."
ادامه
صلح را دریابیم !
ارتش روسیه باید از مناطق اشغالی در اوکرایین به خانه های خود برگردد...!
پرونده اوکراین، مخمصه
نقض آزادی بیان در روسیه
نویسنده : هلن ریشارد * برگردان شهباز نخعي
جنگ هیچ وقت عرصه مناسبی برای گردش آزاد اطلاعات نیست ....قدرت حاکم بر روسیه نمونه خاص و حادی از این امر را به نمایش گذاشته است. از زمان اصلاح یکی از مواد قانون جزا در ۴ مارس ۲۰۲۲، هر شهروندی که جسارت «بی اعتبار کردن استفاده از نیروهای مسلح» را داشته باشد، در معرض محکومیت ۳ سال و اگر دیگران را ترغیب به تظاهرات کند ۵ سال زندان خواهد بود. نوشتن یک مقاله در مطبوعات که محتوای آن با بخشنامه های وزارت دفاع مغایرت داشته باشد، می تواند تا ۱۵ سال زندان به بار آورد. پیش از این، یک فرمان حکومتی استفاده از واژه های «جنگ» یا «تجاوز» برای عملیات نظامی در اوکراین را ممنوع کرده بود....ادامه
بیانیه آنارشوسندیکالیست‌ها و آنارشیست‌های
روسیه در مورد وضعیت قزاقستان
ترجمه از متن انگلیسی : نادر تیف
"... رژیم قزاقستان از نیروهای کشورهای بلوک نظامی – سیاسی به ریاست فدراسیون روسیه خواست برای سرکوب اعتراضات اجتماعی وارد کشور شوند. این نیروها نقش ژاندارم سرمایه جهانی را دارند و موظف هستند تا شعله‌های شورش اجتماعی را در قزاقستان خاموش کنند تا شعارها و مطالبات به کشورهای دیگر سرایت نکند و اعتصابات کارگری و اعتراضات توده ای علیه دیکتاتوری گسترده «بهداشتی» و تبعیض‌ها صورت نگیرند..." ادامه
علل و انگیزه های حسادت و امکان درمان آن
اما گلدمن
ترجمه : ا. مازیار ظفری
"...تحقیقات تاریخی رکلوز، مورگان و دیگران در مورد زناشوئی اقوام بدوی ، خود استدلالی علیه حسات است. کسی که با نوشته های آنان آشنا نباشد نیز میداند که تک همسری ، متاخرترین شکل روابط جنسی است که حاصل خو گرفتن به زندگی خانگی و مالکیت بر زن می باشد. انحصار طلبی واین احساس ناگزیر حسادت ، از این سرچشمه آب می نوشد. در گذشته وقتی زن و مردی بی پروا از قانون و اخلاق یکدیگر را می یافتند. حسادتنی وجود نداشت. زیرا حسادت بر این تصور استوار است که زن در انحصار شوی خویش میباشد و بالعکس. وقتی کسی جرات پایمال نمودن این حق الهی و مقدس را بخود بدهد، حسادت دست به اسلحه می برد. در چنین شرایطی ، ادعای طبیعی بودن حسادت ، مضحکه ای بیش نیست. در واقع حسادت چیزی نیست جز حاصل غیر طبیعی انگیزه ها و علل آن...." ادامه
هنرشناسی جامعه و جامعه شناسی هنر
مرهمی برای تحمل شرایط سخت
« شخصیت و بینش ما شدیدا متاثر از جامعه ای است که هر یک از ما به طور اتفاقی در آن زندگی می کنیم. در عین حال، در رفتارهای هر روزمان زمینه های فرهنگی و اجتماعی را که فعالیت های مان در آنها رخ می دهند فعالانه بازآفرینی می کنیم و از نو شکل می دهیم.»، «پس شخصیت افراد از برخی جهات محصول تمدن و نهادهای اجتماعی است، یعنی شخصیت مطابق الگوی جامعه شکفته می شود و رشد می کند.» (۵) از این رو است که متولیان فرهنگ و هنر در جوامع مترقی و پیشرفته همواره از گسترش هنر برای رسیدن به نوآوری و خلاقیت و ایجاد جامعه ای ایده آل بهره برده اند. به طور مثال با طراحی و ساخت موزه ها، نمایشگاه ها و جشنواره های مختلف هنری و مراکز تخصصی آموزشی هنر، جامعه را تشویق می کنند تا در این رخدادها به منظور تقویت نگاه بصری و فرصتی برای تفکر و اندیشیدن حضور یابند، زیرا هنر از جانمایه زندگی اجتماعی می آید و یکی از عوامل اصلی در حیات اجتماعی است...ادامه
نه خدا نه ارباب ؛ تاریخچه‌ی آنارشیسم ـــ بخش یکم و دوم
زایش آنارشیسم و پیر ـــ ژوزف پرودون
فیلم مستندی از تانکرد رامونه*
Tancrède Ramonet
برگردان فیلمنامه از: رضا اسپیلی
مقدمه‌ی مترجم
"...
فرصت ارزشمند شناخت آنچه در ایران از من و ما دریغ می‌شد یعنی نه فقط آشنایی با
یک ایده‌ی مگو بلکه اساسا آشنایی در فضایی بی‌پیشداوری و آزاد را در فرانسه به
دست آوردم. آزاد از طرفداری‌های حزبی و
سکتاریستی و محفلی. تصورش را بکنید که درقفسه‌های کتابخانه‌ها ردیف پشت ردیف
کتاب از آنارشیسم، این ایده‌ی هراس‌آورِ قدغن ببینید، ببینید و بشنوید که در
دانشگاه‌ها درباره‌ی آن بحث و فحص می‌شود، کسانی، بسیاری کسان، خود را لیبرتر
یا آنارشیست یا آنارکوسندیکالیست می‌دانند و بدون ذره‌یی واهمه از باورهایشان
دفاع می‌کنند و کار به اینجا ختم نمی‌شود: جوامع و جنبش‌های لیبرتری در سرتاسر
فرانسه و ایتالیا و اسپانیا و آلمان و انگلستان و در شرق اروپا و همینطور
امریکای لاتین و ژاپن و… این تازگی‌ها در روژآوا سرزنده و شادمان با اصول
ضداقتدار و خودگردانی مردمی به هستی خود ادامه می‌دهند. آنارشیست‌ها در هر
تظاهرات ضد سیستم در فرانسه با پرچم سرخ و سیاه‌شان حضور دارند و چه بسا خود آن
را سازمان می‌دهند..."
ادامه
ما دیوارهای بسیاری ساخته ایم و به اندازه کافی پل نساخته ایم
«آیزاک نیوتن»